Στα βορειοδυτικό άκρο του όρμου της Νάουσας δεσπόζει το Μοναστήρι του Αϊ-Γιάννη του Δέτη, που έδωσε την ονομασία του στην ομώνυμη παραλία. Η χερσόνησος του Αϊ – Γιάννη Δέτη είναι ένας τόπος ιδιαίτερου φυσικού κάλλους με ενδιαφέρουσα ενδοχώρα και ακτογραμμή, υπήνεμες αμμουδιές, κρυστάλλινα νερά και ένα φυσικό αγκυροβόλιο.
Η παραλία αποτελεί το κεντρικό σημείο ανάπλασης ολόκληρης της χερσονήσου του Αϊ-Γιάννη Δέτη, όπου ο Δήμος Πάρου δημιούργησε το Πρότυπο Περιβαλλοντικό και Πολιτιστικό Πάρκο Πάρου. Σε όλη τη χερσόνησο υπάρχουν ίχνη της ιστορίας του Αιγαίου, που περιλαμβάνει ένα προϊστορικό οικισμό, το μεταβυζαντινό μοναστήρι του Αϊ – Γιάννη και απομεινάρια της έδρας του ρωσικού στόλου που βρισκόταν στη χερσόνησο κατά τη διάρκεια του Α’ Ρωσοτουρκικού Πολέμου (1768 -1774). Το όνομα Δέτης προφανώς προήλθε από το ασφαλές δέσιμο των πλοίων στον φυσικό κόλπο, ενώ ο ιατρός-λαογράφος Οθωνας Κάπαρης αναφέρει την εκδοχή ότι ο άγιος «έδενε» (δηλαδή θεράπευε) την ελονοσία που ταλαιπωρούσε τους κατοίκους της Νάουσας τον 18ο-19ο αιώνα.
Το τοπωνύμιο Άγιος Ιωάννης αναφέρεται ήδη από το 1530 στους χειρόγραφους πορτολάνους της Βιβλιοθήκης της Βουλής των Ελλήνων και σε αυτόν της Ζαγοράς του Πηλίου, ενώ σχετική αναφορά υπάρχει και στον πρώτο έντυπο πορτολάνο του Δ. Τάγια (Βενετία 1573). Στα 1806 καταγράφεται η πρώτη ανακαίνιση του μοναστηριού και στα 1833 εγκαταλείπεται από τους μοναχούς του με τον νόμο του Οθωνα. Το 1964 εγκαθίσταται στον Άγιο Ιωάννη με άδεια της εκκλησιαστικής και κοινοτικής αρχής η Ολλανδή ζωγράφος Gisele D’ Ailly, η οποία με διαλείμματα θα παραμείνει στο χώρο μέχρι το 1982. Στο διάστημα αυτό επισκευάζει και συντηρεί το κτήριο της μονής και των γειτονικών κελιών.
Το μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη του Δέτη πανηγυρίζει στις 29 Αυγούστου, ημέρα αποτομής της κεφαλής του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου. Την παραμονή στον Εσπερινό συγκεντρώνονται πολλοί προσκυνητές που ξενυχτούν μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες.
