Η Πάρος αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα σημεία ενδιαφέροντος για τους λάτρεις της Βυζαντινής και μεταβυζαντινής αρχιτεκτονικής, κατέχοντας μία από τις πρώτες θέσεις μεταξύ των Κυκλάδων, όσον αφορά σε εκκλησίες και μοναστήρια που τραβούν την προσοχή του επισκέπτη.
Μονή Λογγοβάρδας Πάρου
Η μονή Λογγοβάρδας βρίσκεται σε ένα παράδρομο ανάμεσα στην Παροικία και την Νάουσα. Χτίστηκε στα μέσα του 17ου αιώνα και είναι το μεγαλύτερο σε έκταση μοναστήρι στην Πάρο. Ιδρύθηκε το 1638 από τον πρόκριτο της Νάουσσας, Χριστόφορο Παλαιολόγο. Ο όσιος γέροντας Φιλόθεος Ζερβάκος διακρίθηκε για το πνευματικό και φιλανθρωπικό του έργο αφού βοήθησε φτωχά παιδιά να σπουδάσουν και μεσολάβησε στην κατοχή για την απελευθέρωση 125 κρατουμένων από τον γερμανικό στρατό κατοχής. Διαθέτει μία πολύ ενδιαφέρουσα βιβλιοθήκη με σπάνια χειρόγραφα και εκδόσεις. Το μοναστήρι, διαθέτει εκτός των άλλων, οινοποιείο, κελάρι και ζουν σ’ αυτό επτά μοναχοί με ηγούμενο τους. Το μοναστήρι γιορτάζει στις 23 Ιουλίου, της Ζωοδόχου Πηγής και έχει άβατο για τις γυναίκες.
Μονή Αγιου Γεωργίου
Κτισμένος πάνω σε λόφο με θέα τα χωριά της Πάρου Μάρπησσα και Πίσω λιβάδι, πρόκειται για ένα από τα πιο γραφικά μοναστήρια της Πάρου. Νησιώτικης αρχιτεκτονικής με πολύ πράσινο, καθώς πολύ κοντά υπάρχει μια πηγή, ο ναός του Αγίου Γεωργίου πιθανολογείται ότι κτίστηκε στα μέσα του 16ου αιώνα, ενώ το μοναστήρι στα μέσα του 17ου αιώνα. Ζούσαν σε αυτό περισσότεροι από 25 καλόγεροι, εγκαταλείφθηκε όμως η μονή στις αρχές του 20ου αιώνα. Το μοναστήρι ανακαινίστηκε μετά την ένταξή του, το 1994, σε πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τα θυρανοίξια έγιναν στις 30 Απριλίου 2000, μαζί με την τελετή έναρξης των έργων αναστήλωσής του. Στο μοναστήρι υπάρχει λιοτρίβι, διώροφος ξενώνας, στάβλος και κοιτώνες για τους επισκέπτες, αποθηκευτικοί χώροι, κελιά, μεγάλη τραπεζαρία, χώρος υποδοχής, μαγειρείο και ξενώνες για κληρικούς.
Μονή Αγίου Αντωνίου
Βρίσκεται στην κορυφή του Κέφαλου κοντά στο χωριο Μάρπησσα και διαθέτει εκπληκτική πανοραμική θέα στην ανατολική πλευρά της Πάρου. Ιδρύθηκε το 1597 και από τον 18ο αιώνα προστατευόταν από την οικογένεια του ηγεμόνα της Βλαχίας Νικόλαου Μαυρογένη και είχε διακριθεί για τις οικονομικές του δραστηριότητες, αφού διέθετε πολλά κτήματα, ζώα, ανεμόμυλο, ακόμη και πλοιάρια. Οι επισκέπτες αν ανέβουν στη μονή από το παλιό μονοπάτι περνούν μέσα από τα ερείπια του Βενετσιάνικου κάστρου της Πάρου. Μπορούν όμως ν’ ανέβουν και από τον χωματόδρομο (πηγαίνει και αυτοκίνητο) και να βγουν στη βορεινή πλευρά του. Σήμερα δεν υπάρχουν μοναχοί στο μοναστήρι και μόνο η εκκλησία του είναι ανοικτή στους επισκέπτες σε ορισμένες περιόδους.
Μονή Μεταμόρφωσης του Χριστού
Η Ιερά Μονή Μεταμόρφωσης του Χριστού («Χριστός στο Δάσος») βρίσκεται μόλις 6 χλμ. νοτιοδυτικά της Παροικιάς. Η Μονή καλείται και Άγιος Αρσένιος, επειδή εδώ εκοιμήθη ο Άγιος Αρσένιος στις 31 Ιανουαρίου 1877. Στην εξωτερική αυλή, είναι κτισμένος ο λαμπρός ναός του Αγίου Αρσενίου, πολιούχου της Πάρου. Εκεί βρίσκεται και ο τάφος του, ενώ η τιμία κάρα του φυλάσσεται στη Μονή. Το κτηριακό συγκρότημα χρονολογείται στον 17ο αιώνα και ανήκε στην οικογένεια Νικ. Μαυρογένη έως το 1793, οπότε και αφιερώθηκε στον Δημοτικό ναό της Πανάγιας Εκατονταπυλιανής. Το 1805 αποφασίστηκε η ίδρυση κοινοβιακής Μονής. Μετά την κοίμηση του Αγ. Αρσενίου (1877), η μονή μετατράπηκε σε ιδιόρρυθμη. Από το 1977 η μονή άρχισε πάλι να λειτουργεί ως κοινοβιακή, με ηγουμένη σήμερα την οσιωτάτη μοναχή Αρσενία Τσαντουλή. Πανηγυρίζει στις 31 Ιανουαρίου (Κοίμηση) και στις 18 Αυγούστου (Ανακομιδή λειψάνων).
Μονή Ζωοδόχου Πηγής Λογγοβάρδας
Η Μονή Ζωοδόχου Πηγής Λογγοβάρδας Πάρου βρίσκεται νοτιοανατολικά της Παροικίας και βορειοδυτικά των Λευκών, στην τοποθεσία Θαψανά. Κτίσθηκε στα 1936 από τον ηγούμενο της Λογγοβάρδας πατέρα Φιλόθεο Ζερβάκο επάνω στα ερείπια παλαιότατης Μονής, της Υπαπαντής του Κυρίου μετοχίου της Νέας Μονής Χίου. Η Μονή εορτάζει την Υπαπαντή του Κυρίου (2 Φεβρουαρίου), την Παναγία Μυρτιδιώτισσα (24 Σεπτεμβρίου) και την επέτειο της κοιμήσεως του π. Φιλόθεου (8 Μαΐου).